Με αφορμή τον πρόσφατο διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision, έρχονται στον νου μου, για μια ακόμη φορά, οι έννοιες του νικητή και του χαμένου, έννοιες που προσπαθώ ακόμα να αποκωδικοποιήσω και να κατανοήσω.
Νικητές και χαμένοι στη Eurovision
Στον συγκεκριμένο διαγωνισμό είχαμε την ευκαιρία να ακούσουμε καλά, μέτρια και αδιάφορα τραγούδια. Εικόνες, ήχοι, φωνές, φάλτσα, ερμηνείες, παραστάσεις, ένας διαγωνισμός «φιάσκο» που δεν έβγαζε νόημα. Φτερά, μπαλέτα, γυμνά, χυδαίες προκλήσεις, ένα συνονθύλευμα από εικόνες και ήχους, που πιο πολύ πλήγωναν τα αφτιά, τα μάτια και την ψυχή μας, παρά που μας ευχαριστούσαν.
Και ξαφνικά, όλα πάγωσαν στη μινιμαλιστική εικόνα ενός ασπροντυμένου αγοριού, χωρίς φρου φρου και αρώματα, χωρίς χορογραφία και οπτικά εφέ, χωρίς τίποτα περιττό, και η σκηνή γέμισε, ο χώρος ολόκληρος γέμισε. Σαν να μπήκε μέσα του ένας γίγαντας που τον κατέκλυσε, τον κατακυρίευσε, τον έκανε δικό του, σκλαβώνοντας ταυτόχρονα το ακροατήριό του. Ένας τραγουδιστής, μια φωνή, μια ερμηνεία, ένα υπέροχο τραγούδι, μια αισθαντική μπαλάντα που ήρθε να διακόψει τη φασαρία που είχε προηγηθεί και να απλωθεί γλυκά μέσα μας σαν χάδι, να μας αγκαλιάσει και να μας τυλίξει σαν ένα απαλό βελούδο που το μόνο που θέλουμε είναι να αφεθούμε και να χαθούμε μαζί του. Ήρθε για να μας ταξιδέψει στον κόσμο της αγάπης, ακόμα κι αν επρόκειτο στην πραγματικότητα για μια απελπισμένη κραυγή πόνου, και τα κατάφερε. Τι κι αν δε μιλάμε τη γλώσσα του, τι κι αν δεν την καταλαβαίνουμε; Ο γίγαντας με τα λευκά κατάφερε να μας περάσει το μήνυμα, μας έκανε να σιγοψιθυρίσουμε, να πονέσουμε με τον πόνο του, να υμνήσουμε την αγάπη και τη μουσική μαζί του.
Κι εκεί που σκέφτεσαι: «είναι προφανές, αυτός θα είναι ο μεγάλος νικητής της διοργάνωσης», τσουπ, να ‘σου και έρχονται τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας να επιβραβεύσουν άλλους, όχι τον γίγαντα που σε συγκίνησε με το τραγούδι «διαμαντάκι» και τη λιτή αλλά τεράστια παράσταση.
Νικητές και χαμένοι ποιοι είναι τελικά; Γιατί, στη συγκεκριμένη περίπτωση, νικητής δεν είναι ο πρώτος, αυτός που συγκέντρωσε τις περισσότερες ψήφους, αλλά ο «χαμένος», ο τέταρτος, αυτός που «δεν τα κατάφερε», που δεν μπήκε καν στην πρώτη τριάδα.
Και είναι νικητής με μεγάλη διαφορά, αφήνοντας μακριά πίσω του όλους τους άλλους. Μπορεί να μην πήρε το τρόπαιο του διαγωνισμού, όμως αγκαλιάστηκε από όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη και το τραγούδι του, ναι, ναι, αυτό που δεν καταλαβαίναμε, βρέθηκε να είναι παντού Νο 1.
Γιατί ο κόσμος ξέρει! Ξέρει να αναγνωρίζει το όμορφο ανάμεσα στα άσχημα, το χρυσάφι από το κάρβουνο, το διαμάντι από την κοινή πέτρα. Γιατί το όμορφο, το χρυσάφι, το διαμάντι, σε όποιες συνθήκες και αν βρίσκονται, δε χάνουν τη λάμψη και την αξία τους!
Το ίδιο ζάρι ρίχνουμε και στη σκακιέρα της ζωής
Κάπως έτσι λοιπόν φτάνουμε και στις δικές μας ζωές. Πόσες φορές δεν απογοητευτήκαμε από μια κακή κριτική, πόσες φορές δε λυγίσαμε κάτω από αρνητικά σχόλια που μας έκαναν να αμφιβάλλουμε για τους εαυτούς μας, να χάνουμε την αυτοπεποίθησή μας, να θεωρούμε ότι είμαστε λίγοι, ανεπαρκείς, άχρηστοι… Ακόμη κι εκείνες τις φορές που ήμασταν σίγουροι για τους εαυτούς μας, για την ποιότητα του έργου μας, για το προϊόν μας, ό,τι κι αν ήταν αυτό. Και αφήσαμε την όποια απόρριψη να μας καταβάλλει, να μας πάρει από κάτω, να μας κάνει να χάσουμε την αυτοεκτίμησή μας.
Αν πιστεύαμε λίγο περισσότερο στον εαυτό μας, αν μας αγαπούσαμε πιο πολύ, δε θα επιτρέπαμε σε κανέναν να μας μειώσει και να μας κάνει να νιώσουμε άσχημα.
Γιατί ποιος είναι ικανός να μας κρίνει, ποιος έχει το πάνω χέρι στη ζωή μας, τόσο ώστε να μας επηρεάζει, να μας ανεβάζει στον ουρανό ή να μας ρίχνει στα τάρταρα;
Κανείς, θα σου πω εγώ. Μόνο εμείς οι ίδιοι είμαστε σε θέση να αναγνωρίζουμε την προσπάθεια, τις δεξιότητες, τις ικανότητές μας. Και μόνο εμείς έχουμε το δικαίωμα και την υποχρέωση ταυτόχρονα να μαλώνουμε ή να επιβραβεύουμε τους εαυτούς μας. Για να βελτιωθούμε, για να γίνουμε καλύτεροι, για να γίνουμε εκείνα τα διαμάντια που θα θαμπώνουν πάντα με τη λάμψη τους!
Ας αποφασίσουμε λοιπόν εμείς τι θέλουμε να είμαστε. Νικητές και χαμένοι στην παρτίδα της ζωής εμείς οι ίδιοι την ορίζουμε και αποφασίζουμε τους ρόλους μας…
Κείμενο από Δέσποινα Γιαχάκη
